#PolskiŁad: najważniejsze zmiany w „pigułce”

W związku z wejściem w życie od 1 stycznia 2022 roku obszernej nowelizacji przepisów prawa podatkowego w ramach programu „Polski Ład”, chcielibyśmy poniżej zasygnalizować Państwu najważniejsze zmiany dotyczące podatków dochodowych, podatku VAT oraz zasad oskładkowania ZUS dla przedsiębiorców oraz pracowników, które mogą w istotny sposób wpłynąć na dotychczasowe oraz przyszłe rozliczenia należności publicznoprawnych i Państwa obowiązki z nimi związane.

Poszczególne rozwiązania wprowadzone w życie tzw. „Polskim Ładem” wywołują i z pewnością będą wywoływać kontrowersje i wątpliwości, a konsekwencją tego stanu rzeczy jest konieczność śledzenia bieżących komunikatów medialnych i objaśnień stanowiących uzupełnienie do opublikowanego aktu prawnego. Powyższe jest istotne zwłaszcza w kontekście, iż zbliża się termin na podjęcie decyzji dla jednoosobowych działalności gospodarczych o ewentualnej zmianie formy opodatkowania.

„Polski Ład” objął swoim zakresem wiele obszarów prawa podatkowego, począwszy od kwestii podniesienia I progu podatkowego dla podatników rozliczających się według tzw. skali podatkowej, po zmianę stawek podatkowych ryczałtu ewidencjonowanego dla konkretnych branż lub wprowadzenie nowych obciążeń podatkowych dla podatników CIT w postaci podatku minimalnego oraz podatku od przerzuconych dochodów. Co więcej, nowelizacją została objęta również ustawa regulująca prawo przedsiębiorców, co w rezultacie może przyczynić się do istotnych zmian w sposobie zawierania kontraktów handlowych B2B (business to business), poprzez m.in. obniżenie limitów dla transakcji gotówkowych od 2023 roku i promowanie obrotu bezgotówkowego, których skutki będą szczególnie zauważalne w rozliczeniach podatkowych między przedsiębiorcą, a urzędem skarbowym. Warto mieć także na uwadze, że bieżący rok stanowi swego rodzaju okres przygotowawczy do automatyzacji pewnych procesów księgowych, które zaczną obowiązywać od 2023 roku, w tym: powszechnego fakturowania elektronicznego za pomocą Krajowego Systemu e-Faktur oraz obowiązku przesyłania ksiąg podatkowych do urzędów skarbowych za poszczególne okresy rozliczeniowe.

Do najważniejszych zmian obowiązujących od 1 stycznia 2022 r. zaliczają się:

Podwyższenie kwoty wolnej od podatku i wyższy limit I progu podatkowego (PIT)

Jedną z istotnych zmian dotykających w sposób bezpośredni większości podatników podatku dochodowego od osób fizycznych są nowe regulacje w zakresie rozliczenia dochodu opodatkowanego w formie skali podatkowej. Wśród wprowadzonych zmian można wyróżnić podwyższenie kwoty wolnej od podatku do wysokości 30.000,00 PLN, podwyższenie kwoty zmniejszającej podatek z 525,12 PLN do 5.100,00 PLN w skali roku, a także podwyższenie limitu I progu podatkowego z 85.528,00 PLN do 120.000,00 PLN. Oprócz zmian w zakresie naliczania i poboru kwoty należnego podatku, ustawodawca rozszerzył katalog podmiotów zwolnionych z podatku dochodowego o m.in.: seniorów aktywnych zawodowo (osoby w wieku emerytalnym, które nie decydują się na pobieranie emerytury), rodziców co najmniej czworga dzieci oraz osoby powracające z zagranicy, które pracowały i żyły poza granicami Polski co najmniej 3 lata kalendarzowe.

Do rozwiązań wprowadzonych przez „Polski Ład” zmierzających do zniwelowania skutków nowych zasad rozliczania składki zdrowotnej (czyli braku możliwości odliczania jej od podatku dochodowego) zalicza się ulgę dla klasy średniej polegającą na możliwości odliczenia od podstawy obliczenia podatku obliczonej kwoty ulgi. Wysokość ulgi nie jest stała i różni się w zależności od uzyskanego przychodu, co wymaga rozpatrzenia jej wysokości w sposób indywidualny dla każdego zatrudnionego. Z ulgi dla klasy średniej będą mogli skorzystać pracownicy zatrudnieni na umowach o pracę, a także m.in. przedsiębiorcy lub samozatrudnieni rozliczający podatek dochodowy na zasadach ogólnych. Z ulgi dla klasy średniej nie będą natomiast mogły skorzystać osoby zatrudnione na umowę zlecenia i o dzieło, co jednak może ulec zmianie po wprowadzeniu nowelizacji ustawy. Ulga przeznaczona jest dla podatników, których przychody mieszczą się w przedziale od 68.412,00 PLN do 133.692,00 PLN rocznie, czyli od ok. 5.701,00 PLN brutto do 11.141,00 PLN brutto miesięcznie. Podatnik (pracownik) korzystający z odliczenia ulgi dla klasy średniej ma możliwość jej uwzględnienia w okresie miesięcznym lub rocznym.

Zmiana wysokości składki zdrowotnej i likwidacja odliczenia od podatku

Jednym z założeń „Polskiego Ładu” jest ujednolicenie sposobu naliczania składki zdrowotnej dla wszystkich podatników. Zarówno w przypadku pracowników, jak i przedsiębiorców sposób obliczenia i wysokość samej składki jest uzależniony od wysokości uzyskiwanego dochodu. Wraz ze zmianami zasad obliczenia składki zdrowotnej została zlikwidowana możliwość jej odliczania od podatku. Jest to zmiana na niekorzyść podatnika, który zgodnie z przepisami obowiązującymi do końca 2021 roku mógł odliczyć od podatku 7,75% podstawy wymiaru tej składki.

Wysokość składki zdrowotnej w zależności od wybranej formy opodatkowania została zaprezentowana w poniższej tabeli, przy uwzględnieniu w przypadku ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych podstawy wymiaru składki określonej w kwocie 6.221,04 PLN stanowiącej przeciętne miesięczne wynagrodzenie z sektorze przedsiębiorstw, łącznie z wypłatami z zysku, w IV kwartale 2021 roku.

Zmianie uległy również terminy rozliczenia składek ZUS:

• do 20. dnia kolejnego miesiąca dla podmiotów niebędących osobami prawnymi, tzn. m.in. osób fizycznych lub spółek osobowych;
• do 15. dnia następnego miesiąca dla płatników składek posiadających osobowość prawną.

Likwidacja karty podatkowej jako formy opodatkowania

Od 1 stycznia 2022 roku podatnicy utracili prawo do wyboru opodatkowania w formie karty podatkowej. Możliwość stosowania opodatkowania w tej formie została zachowana wyłącznie dla podatników, którzy korzystali z opodatkowania kartą podatkową na dzień 31 grudnia 2021 roku i będą kontynuować stosowanie tej formy opodatkowania w przyszłości.

Podatek minimalny w CIT

Od 1 stycznia 2022 roku wprowadzono tzw. minimalny podatek dochodowy. Będą go płaciły spółki i podatkowe grupy kapitałowe (PGK), które w roku podatkowym poniosą stratę ze źródła przychodów innych niż z zysków kapitałowych, albo będą miały udział dochodów ze źródła przychodów innych niż z zysków kapitałowych nie większy niż 1%. Stawka tak naliczonego podatku dochodowego wyniesie 10%.

Zmiany w zakresie cen transferowych

„Polski Ład” wprowadził katalog uproszczeń dla podmiotów powiązanych w zakresie ustalania i raportowania tzw. cen transferowych. W ramach przygotowanych zmian wydłużone zostały ogólne terminy m.in. sporządzania lokalnej dokumentacji cen transferowych – do końca 10-tego miesiąca po zakończeniu roku podatkowego podatnika (przedłużenie o jeden miesiąc) i składania informacji o cenach transferowych – do końca 11-tego miesiąca po zakończeniu roku podatkowego podatnika (przedłużenie o 2 miesiące).

Co więcej, na mocy wprowadzonych przepisów zniesiony został obowiązek złożenia oświadczenia o sporządzeniu dokumentacji cen transferowych jako odrębnego dokumentu, który stanowić będzie obecnie część informacji o cenach transferowych składanej na formularzu TPR. Do istotnych zmian zaliczyć można również dopuszczenie respektowania certyfikatu rezydencji w formie kopii oraz rozszerzenie katalogu podmiotów uprawnionych do podpisu informacji o cenach transferowych.

Nowe ulgi na innowacje i rozwój

Od 1 stycznia 2022 roku przedsiębiorcy mogą skorzystać z nowych ulg na innowacje oraz rozwój. W ramach „Polskiego Ładu” ustawodawca wprowadził m.in. ulgę na robotyzację skierowaną dla przedsiębiorstw, które chcą usprawnić produkcję poprzez zastosowanie robotów przemysłowych, ulgę na innowacyjnych pracowników dla firm prowadzących działalność badawczo-rozwojową i zatrudniających pracowników do jej wykonywania, a także ulgę na prototyp, z której będzie mogło skorzystać przedsiębiorstwo, które opracuje nowy produkt, dotychczas niefunkcjonujący na rynku. „Polski Ład” zawiera również korzystne zmiany w zakresie rozliczania ulgi B+R oraz IP BOX.

Ukryta dywidenda

Do ustawy o CIT wprowadzono nową kategorię wydatków, jakie należy wyłączyć z kosztów uzyskania przychodów. Celem tej regulacji jest ograniczenie generowania przez spółki „sztucznych” kosztów uzyskania przychodu w postaci wypłaty tzw. ukrytej dywidendy. W konsekwencji, wyłączone z kosztów podatkowych mają zostać wydatki ponoszone w związku z transakcjami dokonywanymi ze wspólnikami podatnika lub podmiotami powiązanymi z nimi w sposób pośredni lub bezpośredni, przy czym ograniczenie to ma dotyczyć transakcji o nierynkowym charakterze oraz kosztów obejmujących wynagrodzenie za prawo do korzystania z aktywów, które stanowiły własność lub współwłasność wspólnika (akcjonariusza) lub podmiotu powiązanego ze wspólnikiem (akcjonariuszem) przed utworzeniem danego podatnika.

Warunkiem wyłączenia takich świadczeń z kosztów jest udowodnienie przez organ podatkowy, że w przypadku niewykonania takiego świadczenia, podatnik dysponowałby takim zyskiem netto w rozumieniu przepisów o rachunkowości za rok obrotowy, w którym świadczenie to zostało uwzględnione w wyniku finansowym. Zgodnie z treścią opublikowanego aktu prawnego, przepis ten ma wejść w życie od 1 stycznia 2023 roku.

Obowiązek prowadzenia ksiąg podatkowych w formie elektronicznej

„Polski Ład” zakłada również wprowadzenie od 1 stycznia 2023 roku obowiązku prowadzenia przez osoby fizyczne będące przedsiębiorcami ksiąg podatkowych (księgi rachunkowe, podatkowa księga przychodów i rozchodów, ewidencja środków trwałych) przy użyciu programów komputerowych. Ma to służyć umożliwieniu przesyłania do urzędu skarbowego po zakończeniu roku podatkowego ksiąg i ewidencji służących rozliczeniu zeznania rocznego. Co więcej, osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą będą zobligowane do przesyłania ksiąg podatkowych do urzędu skarbowego również w trakcie roku podatkowego, w zależności od wybranej formy rozliczenia zaliczek na podatek dochodowy – miesięcznie lub kwartalnie.

Podsumowanie

Wymienione powyżej rozwiązania prawne stanowią wyłącznie wycinek zaimplementowanych za sprawą „Polskiego Ładu” zmian. Ze względu na ich różnorodność zachęcamy Państwa do kontaktu, celem weryfikacji, czy i w jakim stopniu zmiany te mają wpływ na prowadzoną przez Państwa działalność gospodarczą. Może to pozwolić na właściwą optymalizację procesów oraz ponoszonych przez Państwa kosztów.

Zapraszamy również do zapoznawania się z publikowanymi przez nas cyklicznie artykułami, przybliżającymi wprowadzone „Nowym Ładem” przepisy.