Zmiany w ustawie o rachunkowości w 2022 roku

Z dniem 1 stycznia 2022 roku, w związku z opublikowaniem ustawy z dnia 14 października 2021 roku o zmianie ustawy o rachunkowości oraz niektórych innych ustaw, weszły w życie regulacje, które mogą mieć znaczący wpływ na obowiązki niektórych podmiotów gospodarczych w zakresie sprawozdawczości finansowej. W odniesieniu do przedsiębiorstw będących odbiorcami nowych regulacji prawnych znajomość przyjętych zmian może przyczynić się do optymalizacji procesu zarządzania finansami prowadzonej działalności gospodarczej oraz pomóc zaplanować wprowadzenie zmian z odpowiednim wyprzedzeniem w celu dostosowania się do nowych przepisów.

Zmiana w formie podpisywania sprawozdań finansowych

Jedną z kluczowych zmian przewidzianych przez ustawodawcę w nowelizacji ustawy o rachunkowości jest zmiana formy podpisywania elektronicznych sprawozdań finansowych, co może stanowić znaczące ułatwienie dla podmiotów z wieloosobowym składem zarządu, w których dotychczas konieczność uzyskania podpisów przez wszystkie wymagane osoby wiązała się z trudnościami organizacyjno-technicznymi. Dotychczas przepisy ustawy nakładały obowiązek podpisania elektronicznego sprawozdania finansowego i sprawozdania z działalności przez osobę, której powierzono prowadzenie ksiąg rachunkowych i kierownika jednostki, a w przypadku organu wieloosobowego – przez wszystkich członków tego organu.

Od 1 stycznia 2022 r. jeżeli jednostką kieruje zarząd w składzie wieloosobowym, sprawozdanie finansowe może zostać podpisane przez co najmniej jedną osobę wchodzącą w skład tego organu, pod warunkiem złożenia przez pozostałych członków zarządu oświadczeń w postaci odrębnych dokumentów, że sprawozdanie finansowe spełnia wymagania przewidziane w ustawie, lub odmów złożenia takich oświadczeń. Odmowa złożenia oświadczenia będzie jednocześnie równoznaczna z odmową podpisu sprawozdania finansowego i będzie wymagała sporządzenia pisemnego uzasadnienia.

Oświadczenie, że sprawozdanie finansowe spełnia wymagania przewidziane w ustawie lub odmowa złożenia takiego oświadczenia będą przygotowywane po sporządzeniu sprawozdania finansowego i jego podpisaniu przez osobę, której powierzono prowadzenie ksiąg rachunkowych. W treści tych dokumentów należy wskazać bowiem dane identyfikujące sprawozdanie finansowe, którego te dokumenty dotyczą, a w szczególności datę i godzinę podpisania sprawozdania finansowego przez osobę, której powierzono prowadzenie ksiąg rachunkowych. Dokumenty w postaci: oświadczenia, odmowy podpisu lub odmowy złożenia oświadczenia będą musiały być sporządzane w postaci elektronicznej oraz opatrywane kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym lub podpisem osobistym, albo w postaci papierowej opatrzonym wówczas własnoręcznym podpisem członka zarządu. W przypadku własnoręcznego podpisania oświadczenia przez członka zarządu, konieczne będzie sporządzenie elektronicznej kopii tego dokumentu. Oświadczenia te, odmowy złożenia tych oświadczeń lub odmowy podpisu, jeśli zostały sporządzone, będą podlegały złożeniu w Krajowym Rejestrze Sądowym wraz ze sprawozdaniem finansowym.

Powyższe zasady podpisywania sprawozdania finansowego przez członków zarządu będą miały również zastosowanie w odniesieniu do sprawozdania z działalności. Zasada podpisywania go przez członków zarządu (lub złożenia oświadczeń zgodnie z powyższą nowelizacją przepisów) z wyłączeniem składania podpisu przez osobę, której powierzono prowadzenie ksiąg rachunkowych, pozostanie bez zmian.

Ujednolicenie formatu elektronicznego sprawozdania finansowego emitentów

Nowelizacja przepisów ustawy o rachunkowości zakłada ujednolicenie formatu sprawozdań finansowych emitentów papierów wartościowych w celu zachowania spójności w obszarze rewizji i sprawozdawczości finansowej zgodnej z przepisami prawa europejskiego, w tym rozporządzenia Komisji UE nr 2019/815, które wskazuje, że emitenci sporządzają swoje raporty roczne, a w konsekwencji również sprawozdania finansowe, które wchodzą w skład tego raportu, w formacie XHTML. W przypadku sprawozdań skonsolidowanych powinny one zostać dodatkowo oznakowane przy użyciu standardu Inline XBRL. Z kolei dla pozostałych jednostek stosujących Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej przewidziany ma być format XHTML lub inny przeszukiwalny. Tym samym ustawodawca wprowadził na mocy zmian do ustawy o rachunkowości pojęcie „formatu przeszukiwalnego”, przez który będzie rozumieć się format danych, przy użyciu którego dokument elektroniczny jest zapisany w taki sposób, że możliwe jest posłużenie się ogólnie dostępnym oprogramowaniem, przeznaczonym do odczytu lub edycji dokumentów zapisanych w tym formacie, w celu skutecznego przeszukania oraz skopiowania ciągu znaków alfanumerycznych zawartych w treści tego dokumentu.

Podsumowanie

Przedstawione zmiany przepisów zawartych w ustawie o rachunkowości to kolejny pakiet zmian obok zmian m.in. na gruncie prawa podatkowego w funkcjonowaniu przedsiębiorstw prowadzonych w formie spółek kapitałowych (https://www.cnkp.pl/blog/alerty/polskilad-najwazniejsze-zmiany-w-pigulce).

Rozwiązania przyjęte w ramach nowelizacji ustawy o rachunkowości mogą stanowić ułatwienie dla wielu biznesów, lecz wiążą się z koniecznością dopełnienia szeregu nowych obowiązków nałożonych na konkretne podmioty gospodarcze przez ustawodawcę. Nie ulega wątpliwościom, że obecny rok powinien być okresem wzmożonej czujności przedsiębiorców pod kątem właściwej implementacji nowych przepisów prawnych i odpowiedniego sposobu raportowania sprawozdań finansowych.

Na Państwa życzenie chętnie udzielimy dalszych informacji w tym zakresie.